Jednym z przywilejów pracowników zatrudnionych na stanowisku nauczyciela jest urlop dla poratowania zdrowia. Gwarantuje go art. 73 Karty Nauczyciela, wprowadzonej ustawą z 26 stycznia 1982 r. Jest on udzielany w celu poprawy stanu zdrowia, który powinien wystąpić w następstwie przeprowadzonego leczenia. Jego warunki zmieniły się od 1 stycznia 2018 roku. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się należy się urlop dla poratowania zdrowia?1 stycznia 2018 r. weszła w życie Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych, która wprowadziła szereg zmian związanych z przyznawaniem urlopu dla poratowania zdrowia. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami urlop dla poratowania zdrowia należy się nauczycielowi:zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć,zatrudnionemu na podstawie umowy na czas nieokreślony,po przepracowaniu 7 lat w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru go dyrektor szkoły w celu:przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby zagrażającej powstaniem choroby zawodowej,leczenia choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę,leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji można zatem, jak to było przed 1 stycznia 2018 r., skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia z racji każdego schorzenia, a jedynie w przypadku takiego, które ma związek z chorobą zawodową. Ta z kolei, zgodnie z art. 235 kp jest chorobą wymienioną w wykazie chorób zawodowych, którą w wyniku oceny warunków pracy, można stwierdzić bezspornie albo z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.W przypadku stanowiska pracy nauczyciela będą to zatem głównie choroby narządu głosu i słuchu. Mogą to być również inne choroby, jeżeli lekarz medycyny pracy uzna, że mają one związek z wykonywanym dla poratowania zdrowia nauczyciela musi mieć związek z wykonywaną pracą i zagrażać powstaniem choroby zawodowej. Szczegółowy wykaz chorób zawodowych znajdziemy w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób wlicza się do siedmioletniego okresu pracy w szkole, który jest warunkiem otrzymania urlopu?Aby uzyskać prawo do urlopu dla poratowania zdrowia, nauczyciel musi nieprzerwanie przepracować w jednej szkole 7 lat. Za nieprzerwany okres rozumie się także sytuację, gdy nauczyciel podjął zatrudnienie w szkole nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy w tej samej lub innej szkole. Do tego okresu wlicza się także okresy niezdolności do pracy z powodu choroby oraz urlopu innego niż urlop wypoczynkowy, trwające łącznie nie dłużej niż 6 warunkiem, oprócz siedmioletniego, nieprzerwanego stażu w zawodzie nauczyciela jest zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy w momencie składania wniosku o urlop dla poratowania zdrowia. Oznacza to, że obecnie urlop dla poratowania zdrowia będzie przysługiwał nauczycielowi po przepracowaniu 7 lat na minimum pół etatu, pod warunkiem, że w momencie składania wniosku o urlop będzie on zatrudniony na pełen etat. To także jedna ze zmian, które weszły w życie od 1 stycznia 2018 r. Dała ona możliwość wzięcia urlopu dla poratowania zdrowia wszystkim tym nauczycielom, którzy co prawda mieli 7-letni nieprzerwany staż pracy, ale nie zawsze byli zatrudnieni na pełen etat przez cały ten czas. Obecnie wymóg zatrudnienia na pełen etat zachowany został w momencie rozpoczęcia urlopu, a nie jak dotychczas – przez 7 lat poprzedzających moment rozpoczęcia urlopu dla poratowania należy się nauczycielowi w trakcie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia?Nauczyciel w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia ma prawo do:comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego,dodatku za wysługę lat, który przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, po przepracowaniu 4 lat, do maksymalnie 20% wynagrodzenia,10% dodatku do wynagrodzenia zasadniczego za pracę na terenach wiejskich lub w miastach do 5000 mieszkańców, tzw. dodatku wiejskiego,innych świadczeń związanych z pracą np. dofinansowania z ZFŚS np. z okazji Świąt Bożego Narodzenia czy Wielkanocy. Z ilu urlopów dla poratowania zdrowia może skorzystać nauczyciel w trakcie zatrudnienia?Jednorazowo urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż jeden rok. Nauczycielowi można przyznać kolejny urlop dla poratowania zdrowia dopiero po upływie jednego roku od dnia zakończenia poprzedniego urlopu tego samego rodzaju. W okresie całego zatrudnienia łączny okres przebywania nauczyciela na urlopie dla poratowania zdrowia nie może przekroczyć 3 lekarz decyduje o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia?Wspomniana ustawa o finansowaniu zadań oświatowych wprowadziła również zmianę w kwestii lekarza, który decyduje o przyznaniu urlopu dla poratowania zdrowia. Do tej pory był to lekarz pierwszego kontaktu lub lekarz specjalista opiekujący się od 1 stycznia 2018 r. o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, a także o koniecznym okresie, jaki jest potrzebny do przeprowadzenia zalecanego leczenia, decyduje lekarz medycyny potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, a także o tym ile czasu trzeba do przeprowadzenia zalecanego leczenia, decyduje lekarz medycyny na badania do jednostki służby zdrowia, z którym szkoła zawarła umowę w zakresie badań z medycyny pracy, wystawia na pisemny wniosek nauczyciela dyrektor szkoły. Ma on na to nie więcej niż 7 dni od momentu złożenia wniosku. Od wystawionego przez lekarza medycyny pracy orzeczenia lekarskiego nauczycielowi oraz dyrektorowi szkoły przysługuje odwołanie do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub ze względu na miejsce siedziby szkoły. Odwołanie wraz z uzasadnieniem należy wnieść na piśmie w ciągu 14 dni od otrzymania orzeczenia – co istotne – za pośrednictwem lekarza, który wydał to orzeczenie. Natomiast jednostka właściwa do rozpoznania odwołania, ma 30 dni na wydanie swojego orzeczenia, które jest ostateczne. Podobnie, jak ma to miejsce w przypadku badań lekarskich wstępnych, okresowych czy kontrolnych, koszty badań związanych z urlopem dla poratowania zdrowia ponosi nauczyciel przebywający na urlopie dla poratowania zdrowia jest chroniony przed zwolnieniem z pracy?Zgodnie z art. 20 Karty Nauczyciela stosunek pracy może zostać wypowiedziany w przypadku całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły. Przebywanie nauczyciela na urlopie bezpłatnym nie jest przeszkodą do wypowiedzenia nauczycielowi stosunku pracy. Potwierdzenie tego faktu znajdziemy w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2013 r. (I PZP 1/2013). Urlop dla poratowania zdrowia nie chroni zatem nauczyciela przed zwolnieniem z pracy, tak jak ma to miejsce w przypadku przebywania na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym.
Jak wylicza, świadczenie urlopowe dla nauczyciela zatrudnionego przez cały rok szkolny w pełnym wymiarze czasu pracy naliczane proporcjonalnie do okresu naliczania odpisu podstawowego wynosi: - od września 2022 r. do czerwca 2023 r. - 1 385,81 zł - od lipca 2023 r. do sierpnia 2023 r. - 319,06 zł Roczny urlop dla poratowania zdrowia mogą wziąć nauczyciele, którzy spełniają kilka warunków. Jeśli złożą wniosek poparty orzeczeniem lekarskim, dyrektor szkoły musi im takiego urlopu udzielić. W okresie urlopu otrzymują wynagrodzenie. Jakie warunki musi spełnić nauczyciel, żeby pójść na urlop dla poratowania zdrowia?Nauczyciel musi:być zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć,być zatrudniony na czas nieokreślony,przepracować nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,przedstawić orzeczenie lekarza medycyny pracy o potrzebie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia lub skierowanie od lekarza rodzinnego na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację te muszą być spełnione łącznie. Wynikają one z art. 73 Karty Nauczyciela. Siedem lat nieprzerwanej pracy w szkoleJednym z warunków skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia jest przepracowanie nieprzerwanie 7 lat w szkole, w wymiarze nie niższym niż 1/2 wymiaru zajęć. Okres siedmioletniej pracy w szkole uważa się za nieprzerwany, jeżeli nauczyciel podjął zatrudnienie w szkole nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy w tej samej lub innej okresu siedmioletniej pracy w szkole wlicza się okresy czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby oraz urlopu innego niż wypoczynkowy, trwające łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy. Co, jeśli urlop lub niezdolność do pracy trwały łącznie dłużej niż 6 miesięcy? Wtedy wymagany okres pracy podlega dla poratowania zdrowia może być udzielany kilka razy (piszemy o tym w dalszej części). Okres siedmioletniej pracy w szkole, uzasadniający prawo do urlopu, powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia pierwszego urlopu dla poratowania urlopów dla poratowania zdrowiaUrlop dla poratowania zdrowia może zostać udzielony:w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej;w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę;na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację choruje na chorobę niezwiązaną z wykonywaną pracą. Nie dostanie już urlopu w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia. Może natomiast dostać urlop na poratowanie zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację razy można iść na urlop dla poratowania zdrowia?Nauczyciel w okresie całego swojego zatrudnienia, może wykorzystać urlop dla poratowania zdrowia przez nie więcej niż 3 lata. Jeden urlop nie może trwać dłużej niż rok. Jeśli jednak nauczycielowi brakuje mniej niż rok do nabycia prawa do emerytury, to nie może iść na roczny urlop dla poratowania zdrowia. Można go wysłać na urlop zdrowotny maksymalnie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia rok - tyle maksymalnie może trwać urlop dla poratowania zdrowiaNauczycielowi można udzielić kolejnego urlopu dla poratowania zdrowia, ale nie wcześniej niż po upływie roku od dnia zakończenia poprzedniego urlopu dla poratowania zdrowia. Wynagrodzenie w okresie urlopu zdrowotnegoUrlop dla poratowania zdrowia jest płatny, nauczyciel otrzymuje cały czas okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel zachowuje prawo do:comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego,dodatku za wysługę lat,innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatku związanego z zatrudnieniem na terenach pracy w czasie urlopu zdrowotnegoW okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. W przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową, dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do jeśli nauczyciel pracuje w dwóch szkołach jednocześnie, a w jednej z nich otrzymał urlop dla poratowania zdrowia? Czy może kontynuować pracę w drugiej szkole i jednocześnie korzystać z urlopu zdrowotnego? Jest to niedopuszczalne.“Podstawą odwołania nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia może być również kontynuowanie zatrudnienia na podstawie stosunku pracy lub wykonywanie innej działalności zarobkowej rozpoczętych przed udzieleniem tego urlopu” - uznał Sąd Najwyższy, sygn. akt II PZP 5/05. W takiej sytuacji, jeśli nauczyciel nie może skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia również w drugiej szkole, powinien iść na urlop bezpłatny w drugiej szkole lub wypowiedzieć jej stosunek pracę w okresie urlopu zdrowotnego - zarzuty karneNauczyciel nie może pracować w okresie urlopu dla poratowania zdrowia. Podjęcie pracy jest podstawą do odwołania z urlopu. O podjęciu pracy należy poinformować dyrektora jeśli nauczyciel przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia, równocześnie pracuje (w ramach stosunku pracy lub innej działalności zarobkowej), nie poinformował o tym dyrektora szkoły i pobiera wynagrodzenie za czas urlopu? Może się to skończyć zarzutami karnymi i oskarżeniem o przestępstwo oszustwa. Nauczyciel wyłudza w ten sposób nienależne mu wynagrodzenie za czas urlopu zdrowotnego. Jest to przestępstwo z art. 286 § 1 Kodeksu karnego:"Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”. Urlop zdrowotny w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia - proceduraJak uzyskać urlop na poratowanie zdrowia w celu przeprowadzenia zalecanego leczenia? nauczyciel składa pisemny wniosek do dyrektora szkoły o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia;jeśli nauczyciel spełnia warunki formalne (np. staż pracy), dyrektor w terminie nie dłuższym niż 7 dni roboczych, wydaje skierowanie na badanie lekarskie do lekarza medycyny pracy; koszty badań ponosi szkoła;lekarz medycyny pracy wydaje orzeczenie lekarskie o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia; w orzeczeniu określa czas potrzebny na przeprowadzenie zalecanego leczenia;nauczyciel przekazuje orzeczenie dyrektorowi szkoły;dyrektor szkoły udziela urlopu, lub - jeśli kwestionuje orzeczenie - składa w terminie 14 dni od orzeczenia lekarskiegoLekarz medycyny pracy orzeka o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia na podstawie:wyników przeprowadzonego przez siebie badania lekarskiego;wyników badań dodatkowych lub konsultacji specjalistycznych, których przeprowadzenie uzna za niezbędne;dokumentacji medycznej z przebiegu dotychczasowego treści orzeczenia może być niezadowolony nauczyciel lub dyrektor szkoły. I jednemu, i drugiemu przysługuje odwołanie od orzeczenia składa się na piśmie, w terminie 14 dni roboczych. Należy je złożyć do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub ze względu na siedzibę szkoły. W przypadku, gdy orzeczenie lekarskie zostało wydane przez lekarza zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy, odwołanie od tego orzeczenia wnosi się do instytutu badawczego w dziedzinie medycyny pracy najbliższego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub ze względu na siedzibę składa się za pośrednictwem lekarza, który wydał orzeczenie, a więc fizycznie powinno ono trafić do lekarza. Ten przekazuje je wraz z kopią dokumentacji badań, podmiotowi właściwemu do rozpatrzenia odwołania. Ma na to 7 dni od dnia otrzymania rozpatrzenie odwołania jest 30 dni od dnia jego otrzymania. Jest ono wydawane po przeprowadzeniu badań lekarskich nauczyciela. Orzeczenie to jest na leczenie uzdrowiskoweInna jest procedura w przypadku urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową. Udziela go dyrektor szkoły na podstawie skierowania od lekarza rodzinnego (lekarza ubezpieczenia zdrowotnego). Skierowanie musi być potwierdzone przez oddział wojewódzki NFZ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania badania kontrolneJeśli nauczyciel uzyskał urlop dla poratowania zdrowia w wymiarze dłuższym niż 30 dni, to podlega kontrolnym badaniom lekarskim. Mają one na celu ustalenie zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Nauczycielowi, który w dniu 20 września 2023 r. pozostawał jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy w szkołach w takim samym wymiarze zatrudnienia, nagrodę, o której mowa w ust. 1, wypłaca szkoła, w której stosunek pracy został nawiązany wcześniej, a w przypadku gdy stosunki pracy zostały nawiązane w tym samym dniu - szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony na